Articles Comments

ИГЕОГРАФИЈА » Географски вести, По Светот » Кратка репортажа за Томск, Сибирскиот универзитетски центар

Кратка репортажа за Томск, Сибирскиот универзитетски центар

9.11.2014

Оваа година градот Томск, административен центар на истоимената област во јужен Сибир бележи голем јубилеј, 400 години постоење. Имено, градот е основан во 1604 година во времето на Борис Годунов. На 20 јануари 1604 година гласници на кнезовите на сушитинските Татари пристигнуваат во царството на Борис Годунов со барање да бидат под старателството на Голема Русија, за да изградат град на брегот на реката Том. Така е положен првиот камен на 25 јануари истата година. Во царско време Томск бил дистрибутивен центар на каторжниците. Од таму непокорните се  распределба по другите точки во Сибир. Дури има легенда дека прадедото на големиот руски поет Александар Пушкин – Абрам (Ибрахим) Петровиќ Ханибал во 1729 година бил населен и строго чуван во Томск. Тогашните касарни денес се успешно претворени во канцеларии и банки. Точно колку се чудата на светот, толку се и чудата на град Томск – 8 на број! За градот Томск се тврди дека е град на учениците и младите. Тука, секој 5-и е студент, а секој 10-и е професор” – велат локалците. Од вкупното население на овој сибирски град со 700 000, дури 130 000 се студенти. Томск може да се пофали со своите универзитети, кои се 8 на број. Најголемиот е Националниот истражувачки Томски државен универзитет, основан во 1878 година од страна на Александар II како императорски сибирски универзитет. Во моментов тој е меѓу најдобрите 15 во Русија и меѓу првите 100 во светот. На универзитетот има 3500 вработени, од кои 1.500 професори и доценти. Студентите се 20 000, а најголем дел од нив имаат висок успех. Во градот се наоѓа и еден од најразвиените медицински универзитети со најдобра срцева хирургија во Русија. Токму тука е направена првата операција на пресадување на срце на дете. Најистакнатите руски лекари-истражувачи се токму од Сибир. Докторите во Медицинскиот универзитет активно владеат по неколку јазици. Во Томск активно функционираат 8 породилни дома, кои се радуваат на секојдневната појава на нови здрави сибирчиња. Да, интересно е дека токму во Сибир е центарот на истражувачката медицина, а тука никој не боледува! Генерацијата е здрава и не се жали од хронични болести.  На -15 степени за рака се водеа дечиња со тенки јакни. Излезени од градинката, застанаа пред киоск за сладолед,  а на сите една госпоѓа им купи “Ескимо”! Во Сибир е прифатено од рана возраст децата да се челичат  во студена вода. Правилото важи за сите без исклучоци дури и за бебињата. На водици меѓу мајките и татковците во ледената вода на реката Том скокаат и децата, за да бидат “честити и благословени”. Зимските одмори во училиштата се дефинираат на следниот начин: ако температурата на воздухот падне под -33, на училиште не одат од 1 до 4 одделение, ако температурата падне под -36, на настава не одат од 5 до 8 одделение, а кога температурата на воздухот падне под -38, на училиште не одат ни средношколците! Без оглед на температурата, професорите се редовно на работа. Од друга страна пак, во текот на краткото лето, температурите знаат да се искачат и над 30 степени целзиусови, па дури и да биде „непријатно жешко“ со максимални 36 степени. Во сибирската тајга во околината на Томск се наоѓаат постојани и силни извори со многу чиста вода. Се верува дека секој кој пие од оваа ледена вода, ќе се радува на долговечност и здравје, а кој се престраши да се потопи во неа, за цел живот си создава штит од злите очи, помисли и уроци! А смелоста  не недостига дури и во зима. Инаку зимата тука започнува во октомври и завршува на крајот на април.Снежната покривка покрива се наоколу и се претвора во вистинска бела зимска бајка. Ако зимата доцни, локалците не се задоволни, велат дека не е на арно. Затоа снегот и студот тука се посакувани и нивното присуство се поздравува  соодветно со сибирски “кедрови самогон” Националниот пијалок на руските села е домашно подготвената вотка, која се чува во големи стаклени колби. Во Сибир, сепак, со оглед на богатата природа и влијанието од татарските традиции, има  разновидност од  овој огнен пијалок. Степените  трговски рецепт и тоа со  52, но присуството на боровите врвинки  дава пријатна боја махагон на пиењето го  омекнува  со значителен вкус на елексир. Со самогон сибирците  лекуваат кашлица и настинки. Во студените зимски месеци, сибирскиот кедар самогон е задолжителен дел на трпезата. Како мезе се служат уникатни сибирски кнедли полнети со говедско месо, месо од мечка или елен. Во Томск гостите ги гоштеваат на појадок со палачинки со месо и крем сос, на ручек – со традиционалниот црвено руски борч, збогатен со говедско, а за вечера со неколку различни салати за мезе и еленско печено со компири и цвекло. Поради тешките услови и студената клима, месото во Сибир е задолжителна компонента во секојдневните оброци на населението. Сибирски села се во околијата на градот, а некои од нив се кријат во тајгата меѓу високите дрвја. Храмови и манастири има во изобилство со типична руска црковна архитектура на капковидни куполи со снегулки, обоени во сино или златно. Повеќето манастири се машки во кои секој може да се поклони, но за посебна благослов се смета, ако гостинот добие икона – подарок од манастирскиот одбор. Тајгата со  брезовите шуми, заедно со големата и полноводна река Томск го дава најубавиот пејзаж од природата на Сибир. Мечките се постојани жители на тајгата, понекогаш дружељубиви, но не и секогаш. Минатата зима имало многу напади од мечки што слегуваат во селата во потрага по храна. Локалните жители предупредуваат: Ако ги сретнете, едноставно не мрдајте  и не ги дразнете. Универзитетите продуцираат  кадри кои по дипломирањето веднаш се распределуваат на работа според специјалноста. Канцелариите за труд се ангажирани исклучиво за наоѓање на работа, а не со откази и  отпуштања. Во Томск се вели дека ако не работиш, или си мрзлив, или си алкохоличар. Едното го дополнува другото, па да е вработен или не – решава самиот поединец. Градот располага со два локални телевизиски канали, еден регионален и неколку радио станици кои имаат висок рејтинг. Културниот живот врие. Театрите се преполни, а билетите се купуваат по неколку месеци однапред. Повеќето театри, културни домови, како и домот на уметностите се сместени во типичните за градот дрвени куќи со уникатна архитектура, украсени со резба. Прозорците, вратите и покривите на куќите во градот Томск се украсени со оригинална и неповторлива резба, карактеристична исклучиво за ова место.  Домовите со овој тип резба се под заштита на државата и се прогласени за споменици на културата, иако во повеќето од нив се уште живеат семејствата. Интересно е дека дел од луѓето во градот живеат во споменици на културата! Томск може дас е пофали и со дрворезбарството. Од старите времиња па до денес, таа применета уметност е идентитет на градот. Ниту еден од украсите на дрвените куќи не се повторува и во тоа е убавината на Томск. А кој би можел да претпостави дека во центарот на Сибир растат палми со џиновски банани! Токму во градот Томск се наоѓа најголемата ботаничка градина во азискиот дел на Русија, основана уште во 1880 година. Во тоа време во царската Русија имало културна традиција – кога се градат универзитети, тие задолжително треба да имаат сопствена универзитетска ботаничка градина. Многубројните егзотични растенија виреат како дома со  одржувана температура и влага на тропските и суптропските реони. Стигнавме и до најстарата палма во колекцијата на градината – се вика “Ховее Форстера”. Донесена е тука во 1885 година од малиот остров Лорд-Хаи, кој има  многу силни ветрови и бури. Исто како оваа нераскинлива и здрава палма се и луѓето во Сибир, само што тие се виткаат како  бели руски брезички кои тука се во изобилство. Брезата  зрачи нежност, грациозност, топлина и добрина. Така би го одредиле населението на Сибир. Тука во студениот град Томск странците се чувствуваат загреани од најпријателскиот однос на едни спокојни, своевидни и високообразовани луѓе кои со својата топлина и добрина  ги топат  сите мразови.

Извор: весник  “Стандард”

Подготвил: д-р Ивица Милевски

Објавено од:

Од категорија: Географски вести, По Светот · Tags: ,

Leave a Reply

*